Staj ve Çıraklık Sürelerine Emeklilik Yolu Açılıyor!

1990’lı ve 2000’li yıllarda staj yapan yüz binlerce kişi için umut ışığı yandı. Yeni yasa teklifiyle, staj ve çıraklık dönemlerinin emeklilik hesabına dahil edilmesi planlanıyor. Düzenleme, erken emeklilik fırsatı doğurabilir.

Emeklilikte Yeni Dönem Kapıda

2025 yılı içinde, milyonlarca vatandaşı yakından ilgilendiren kritik bir adım atılıyor. Staj ve çıraklık sürelerinin emeklilik hesabına eklenmesi için hazırlanan yasa teklifinin önümüzdeki aylarda Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunulması bekleniyor.

Bu düzenleme yasalaşırsa, özellikle 1990’lı ve 2000’li yılların başında staj yapmış vatandaşlar için erken emeklilik imkânı doğacak. Uzun süredir gündemde olan bu konu, EYT sonrasında kamuoyunda “ikinci büyük emeklilik reformu” olarak değerlendiriliyor.

Mevcut Durum: Neden Emeklilikten Sayılmıyor?

Mevcut sistemde, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gereğince stajyer ve çıraklar, yalnızca iş kazası ve meslek hastalığı sigortası kapsamında bulunuyor.

Bu kişilerin adına uzun vadeli sigorta kollarına (emeklilik primi) yatırılan herhangi bir prim olmadığından, staj veya çıraklık dönemleri sigorta başlangıcı olarak kabul edilmiyor.

Bu durum, o dönemde sigortalı olarak gözüken yüz binlerce kişinin emeklilikte mağduriyet yaşamasına neden oluyor.

Yeni Düzenleme Neler Getirecek?

Hazırlanan yasa teklifinde iki farklı model üzerinde duruluyor:

1. Doğrudan Başlangıç Modeli:
   Staj veya çıraklık süresinin, sigorta başlangıcı olarak kabul edilmesi. Bu durumda, o tarihte sigorta girişi olan vatandaşların emeklilik yaşı öne çekilecek.

2. Borçlanma Modeli:
   Staj süresinin, askerlik ve doğum borçlanmasında olduğu gibi sonradan prim ödeyerek emeklilik hesabına dahil edilmesi.

Bu modellerden biri ya da her ikisi yasalaşırsa, yüz binlerce kişi için erken emeklilik fırsatı doğacak.

Yargıtay’ın Emsal Kararı Umut Verdi

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 2016 yılında Almanya’da yaşayan bir Türk vatandaşının açtığı dava sonucunda, staj süresinin sigorta başlangıcı sayılabileceğine karar vermişti.

Bu karar, yurt dışında çalışan Türk vatandaşlarına erken emeklilik kapısı açarken, Türkiye’de yaşayan vatandaşlar için de emsal niteliğinde bir gelişme olarak görülmüştü.

Yeni yasa teklifinde bu karar, teklif gerekçesi olarak gösteriliyor. Böylece, benzer bir uygulamanın artık Türkiye’de de geçerli hale getirilmesi hedefleniyor.

Kimler Yararlanabilecek?

Yasa teklifinin kabul edilmesi halinde, aşağıdaki gruplar düzenlemeden doğrudan faydalanabilecek:

• 1999 öncesi staj yapanlar

• Mesleki eğitim merkezlerinde çıraklık eğitimi alanlar

• Sigorta girişi olmasına rağmen emeklilik hesabında sayılmayan staj süresi bulunanlar

Bu düzenleme, EYT kapsamı dışında kalan ancak mağduriyet yaşayan vatandaşlar için yeni bir erken emeklilik hakkı doğurabilir.

Erken Emeklilik İçin Yeni Umut

Uzmanlara göre, staj ve çıraklık sürelerinin emekliliğe dahil edilmesi, hem sigortalılık başlangıcını geri çekecek, hem de milyonlarca kişiye erken emeklilik hakkı tanıyacak.

Eğer teklif kabul edilirse, bu süreler ya doğrudan sigorta başlangıcı olarak sayılacak ya da prim borçlanması yoluyla satın alınabilecek.

Bu düzenleme, özellikle mesleki eğitimden geçmiş ve 1999 öncesi staj yapmış çalışanlar için emeklilik tarihini yıllarca öne çekebilir.

Kamuoyunda Beklenti Artıyor

Çalışma hayatında uzun süredir konuşulan bu düzenleme, “Staj mağdurları” olarak adlandırılan binlerce kişinin ortak talebi.
Kamuoyunda oluşturulan beklentiye göre, 2025 yılı içinde bu yasa teklifinin TBMM Genel Kurulu’nda görüşülmesi bekleniyor.

Uzmanlar, düzenlemenin sosyal güvenlik sistemine mali etkisinin hesaplanarak, kademeli veya isteğe bağlı bir borçlanma modeliyle hayata geçirileceğini öngörüyor.